Leczenie przewlekłej choroby nerek zależy od parametru współczynnika filtracji kłębuszkowej GFR (inaczej nazwane przesączaniem kłębuszkowym) oraz od stadium uszkodzenia nerek. Prawidłowe GFR wynosi 90 mililitrów na minutę/1.72m2. O przewlekłej chorobie nerek mówimy, gdy wskaźnik GFR obniży się do poziomu poniżej 60 mililitrów na minutę ponad 3 miesiące lub istnieją wykładniki biochemicznego uszkodzenia nerek np. białkomocz, krwinkomocz, czy anatomicznego uszkodzenia nerek np. obecność tylko jednej nerki, a przesączanie kłębuszkowe może być prawidłowe lub niewiele obniżone .
W zależności od wartości GFR wyróżnia się 5 stadiów przewlekłej choroby nerek, w którym każde kolejne stadium oznacza gorzej pracujące nerki, większe zaburzenia i powikłania związane z ich niewydolnością.
Na podstawie badania GFR oraz utrzymujących się dłużej niż 3 miesiące cech uszkodzenia nerek lekarz rozpoznaje przewlekłą chorobę nerek oraz określa stadium choroby.
Dlatego u osób z grup ryzyka (osoby z cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą i otyłością a także u osób palących papierosy, zażywające często leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne dostępne bez recepty np. niesteroidowe leki przeciwzapalne jak diklofenak, ibuprofen, ketoprofen, a także obciążone chorobami nerek w rodzinie) powinno się wykonywać badania w kierunku przewlekłej choroby nerek minimum raz w roku lub częściej, zgodnie z wytycznymi Towarzystw Naukowych.
Możliwości leczenia
Leczenie przewlekłej choroby nerek polega na leczeniu przyczyn, czyli choroby, która doprowadziła do uszkodzenia nerek. Na podstawie dolegliwość zgłaszanych przez pacjenta, lekarz kieruje pacjenta na badania: badanie ogólne moczu, badanie moczu na obecność albuminy, badanie krwi z oznaczeniem stężenia kreatyniny.
W zależności od przyczyny pierwotnej (np. kłębuszkowe zapalenie nerek, cukrzyca lub nadciśnienie tętnicze) wówczas pierwszym niepokojącym objawem może być białkomocz lub obecności krwi w moczu, wysokie ciśnienie tętnicze krwi, rzadziej obrzęki a także częstsze niż zwykle oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy.
W leczeniu kluczowe jest zatrzymanie lub zwolnienie dalszego postępu choroby. Dlatego kluczowy jest czas rozpoznania choroby. Niezależnie od przyczyn przewlekłej choroby nerek, postępowanie polega na:
- Leczeniu nadciśnienia – ma największe znaczenie dla ochrony nerek
- Prawidłowe ciśnienie krwi powinno wynosić poniżej 130 /80 mm Hg,
- U osób z grup ryzyka zaleca się niższe niż 125/75 mm Hg
- Stosowaniu leków nefroprotekcyjnych oraz zmniejszających białkomocz
- Zmniejszaniu lub likwidowaniu czynników rozwoju miażdżycy i otyłości (zachowanie prawidłowej masy ciała) oraz rzucenie palenia papierosów
- Stosowaniu diety po konsultacji z dietetykiem dopasowanej do stopnia uszkodzenia nerek
- Ograniczeniu leków nefrotoksycznych (w tym przede wszystkim dostępnych bez recepty jak niesteroidowe leki przeciwzapalne jak np. diklofenak, ibuprofen, ketoprofen)
- Eliminowaniu wszelkich zakażeń przewodu moczowego zagrażających nerkom (kamicy nerkowej oraz zapalenia dróg rodnych u kobiet)
W leczeniu, w zależności od stadium uszkodzenia nerek, najczęściej zaleca się:
- Ograniczenie soli (zawarty w niej sód podnosi ciśnienie krwi)
- Kontrolę stężenia potasu w surowicy krwi, stężenia wapnia i fosforanów
- Kontrolę stężenia cholesterolu
- Regularny wysiłek fizyczny
- Badania w kierunku niedokrwistości (morfologia krwi obwodowej oraz stężenie żelaza, saturacja transferyny)
Pamiętajmy! Gdy nerki są uszkodzone konieczna jest konsultacja z lekarzem w przypadku stosowania leków bez recepty a także preparatów ziołowych.
Koniecznie poinformuj lekarza innych specjalizacji o funkcji nerek (stężenie kreatyniny i wartość eGFR). Dobierze on dawki leków odpowiednie do funkcji Twoich nerek.
Całkowite wyleczenie przewlekłej choroby nerek nie jest możliwe. Nerki i zbudowane z nich nefrony nie mają zdolność regeneracyjnej- obumarcie nefronów to proces nieodwracalny.
Leczenie polega na usunięciu przyczyny uszkodzenia nerek, prawidłowym kontrolowaniu nadciśnienia oraz stosowaniu leków nefroprotekcyjnych.
Leczenie przewlekłej choroby nerek trwa przez całe życie.